Cześć! Witam Cię w kolejnym odcinku podcastu “Efektywność w praktyce”! Dzisiaj porozmawiamy o bardzo interesującym temacie a mianowicie: dlaczego tak trudno jest nam uczyć się na własnych błędach. To może wydawać się proste – popełniasz błąd, wyciągasz wnioski, poprawiasz się i unikasz go w przyszłości. Ale czy rzeczywiście tak to działa? No właśnie… niekoniecznie.
Powtarzamy błędy, choć wiemy, że to złe
Pewnie znasz to uczucie. Rano wstajesz, zamiast od razu działać, sięgasz po telefon – scrollujesz media społecznościowe, oglądasz filmiki, może grasz w jakąś grę. I nagle mija godzina… a Twój dzień zaczyna się od rozczarowania.
Albo inny przykład – ćwiczysz jeden dzień i czujesz się świetnie! Więcej energii, lepsze samopoczucie, mocniejsza motywacja. A kolejnego dnia? Już zapomniałeś, jak dobrze się czułeś po treningu. I wracasz do starych nawyków.
Dlaczego tak się dzieje? Dlaczego, mimo że mamy dowód na to, co działa, nie potrafimy wdrożyć tego w życie na stałe?
Problem z nauką na błędach – co mówi nauka?
Aby to zrozumieć, musimy sięgnąć do neurogenezy, czyli procesu powstawania nowych komórek nerwowych. Większość naszych neuronów powstaje w dzieciństwie, ale jest jedno miejsce w mózgu, gdzie nadal możemy tworzyć nowe połączenia – hipokamp. To część mózgu odpowiedzialna za uczenie się i zapamiętywanie.
Naukowcy przeprowadzili ciekawy eksperyment:
- Wrzucono myszy do zbiornika z wodą, w którym była platforma ratunkowa.
- Po kilku próbach myszy uczyły się, gdzie ona jest, i pływały prosto do celu.
- Następnie przeniesiono platformę w inne miejsce.
Co się stało? Niektóre myszy szukały nowej drogi i szybko się dostosowały. Inne uparcie pływały tam, gdzie platforma była wcześniej – nie potrafiły się nauczyć, że coś się zmieniło.
Dokładnie tak samo dzieje się z ludźmi. Niektóre osoby łatwo uczą się na błędach, inne powtarzają je w kółko.
Co blokuje nasze uczenie się?
Naukowcy odkryli, że zdolność do uczenia się na błędach nie zależy od siły woli, motywacji czy chęci zmiany. Decyduje o tym neurogeneza. A co wpływa na neurogenezę? Jednym z najsilniejszych czynników jest… post. Tak, głód.
Kiedy nasz mózg zauważa, że brakuje nam jedzenia, włącza tryb przetrwania i zaczyna szukać nowych rozwiązań. W czasach prehistorycznych, jeśli dana strategia nie działała i nie mogliśmy znaleźć jedzenia, musieliśmy się uczyć nowych metod polowania czy zbierania pożywienia.
Ale co się dzieje dzisiaj? Możesz popełniać błąd za błędem, ale wciąż masz jedzenie na wyciągnięcie ręki. Zamawiasz pizzę, scrollujesz social media, oglądasz Netflixa… i Twój mózg nie dostaje sygnału, że coś poszło nie tak. W efekcie nie musi się uczyć, bo nie czuje żadnej potrzeby zmiany.
Jak zacząć uczyć się na błędach?
Jeśli chcesz skuteczniej wdrażać nowe nawyki i faktycznie uczyć się na swoich doświadczeniach, spróbuj tych metod:
- Post przerywany – np. jedzenie tylko w oknie 8-godzinnym (tzw. intermittent fasting).
- Zmniejszenie ilości cukru i węglowodanów – niski poziom glukozy wspiera neurogenezę.
- Regularne ćwiczenia – aktywność fizyczna stymuluje tworzenie nowych połączeń neuronowych.
- Świadome planowanie zmian – zamiast myśleć „od jutra”, zaplanuj konkretne kroki.
Jeśli masz wrażenie, że ciągle powtarzasz te same błędy – to nie jest Twoja wina. To Twój mózg nie dostał sygnału, że coś trzeba zmienić. Ale dobra wiadomość jest taka, że możesz to zmienić.
Więc co wybierasz? Dalej powtarzać te same błędy, czy przejąć kontrolę nad swoim mózgiem i zacząć faktycznie się uczyć?
Zapraszam Cię również do przeczytania wpisu na blogu na temat Dlaczego powtarzamy błędy i jak się na nich uczyć?
oraz odwiedzenia mojego sklepu, gdzie znajdziesz kursy, warsztaty i szkolenia, które mogą Ci pomóc w rozwoju osobistym: Barbara Lech.
Kliknij i wybierz coś dla siebie
Basia Lech, twórczyni unikatowych programów i narzędzi rozwoju osobistego, w tym metodologii “ZapnijPAS”, która stanowi fundament do działań i składa się z pewności siebie, asertywności i samodyscypliny. Autorka 5 książek.
